Ngày 22/7/2021, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (thay thế Quyết định số 619/2017/QĐ-TTg ngày 08/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật). 

Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg gồm có 8 điều, giảm 2 điều so với Quyết định số 619/2017/QĐ-TTg. So với Quyết định số 619/QĐ-TTg, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg có một số điểm mới  đáng chú ý sau:

Thứ nhất, về tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định 05 tiêu chí với 20 chỉ tiêu, cụ thể: tiêu chí 1: ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức và bảo đảm thi hành Hiến pháp và Pháp luật trên địa bàn (02 chỉ tiêu); tiêu chí 2: tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật (06 chỉ tiêu); tiêu chí 3: hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý (03 chỉ tiêu); tiêu chí 4: thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn (05 chỉ tiêu); tiêu chí 5: tổ chức tiếp công dân, giải quyết kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, thủ tục hành chính; bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội (04 chỉ tiêu). Tổng số điểm tối đa của các tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là 100 điểm.

So với Quyết định số 619/QĐ-TTg, bộ tiêu chí đã được giảm còn 20 chỉ tiêu, bỏ các chỉ tiêu trùng lặp, không thuộc thẩm quyền của cấp xã; các chỉ tiêu được kế thừa đã có sự chỉnh sửa để phù hợp, đầy đủ, kịp thời với thực tiễn triển khai, thực hiện của cấp xã hơn.

Thứ hai, về điều kiện công nhận xã, phường thị trấn đạt chuân tiếp cận pháp luật, Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là khi đáp ứng các điều kiện sau: tổng số điểm của các tiêu chí đạt từ 80 điểm trở lên; tổng số điểm của từng tiêu chí đạt từ 50% số điểm tối đa trở lên; trong năm đánh giá không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền xã, phường, thị trấn bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

So với Quyết định số 619/QĐ-TTg thì Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định tổng số điểm các tiêu chí đạt 80 điểm trở lên, không phân biệt xã loại I, loại II hay loại III; Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg chỉ quy định trong năm đánh giá, không có cán bộ, công chức là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cấp xã bị xử lý kỷ luật hành chính do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Điều kiện này khác với Quyết định số 619/QĐ-TTg quy định trong năm đánh giá không có cán bộ, công chức cấp xã bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo trở lên do vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ hoặc phải bồi thường thiệt hại do hành vi công vụ trái pháp luật gây ra. Đồng thời tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg đã bỏ điều kiện “Kết quả đánh giá sự hài lòng của tổ chức, cá nhân quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 5 Quy định này đạt từ 80% tổng số điểm tối đa trở lên”.

Thứ ba, về trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật: Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg quy định thời hạn thực hiện đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo hướng tăng thêm cho cả cấp xã và cấp huyện. Cụ thể:

Đối với cấp xã thời hạn gửi hồ sơ đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật gửi lên cấp huyện là trước ngày 10 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá (Quyết định số 619/QĐ-TTg quy đinh là trước ngày 05 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá).

UBND cấp huyện thành lập Hội đồng đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật để tư vấn, thẩm định giúp Chủ tịch UBND cùng cấp xem xét, quyết định công nhận và công bố cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên Cổng (hoặc Trang) thông tin điện tử cấp huyện trước ngày 10 tháng 02 năm liền kề năm đánh giá (Quyết định số 619/QĐ-TTg quy đinh là trước ngày 25 tháng 01 năm liền kề năm đánh giá).

Như vậy thời hạn của cấp xã đã được nâng lên 05 ngày và thời hạn cấp huyện được nâng 15 ngày so với thời hạn được quy định tại Quyết định số 619/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022, việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường thị trấn đạt chuẩn tiếp cận năm 2022 sẽ thực hiện theo quy định của Quyết định này.